ارتودنسی

ارتودُنسی یکی از رشته‌های تخصصی دندان‌پزشکی است. این کلمه مرکب است از دو واژه لاتین “ارتو” به معنای “راست” و “درست” و “ادوس” یا مشتق آن “دنس” به معنای  “دندان”. کار ارتودُنسی بیشتر تصحیح مال اکلوژن یا جفت شدن نامناسب دندانهاست. این امر می‌تواند ناشی از موقعیت نادرست دندانها و یا دو فک نسبت به هم باشد یا ممکن است درجاتی از هر دو مشکل در یک فرد موجود باشد. درمان‌های ارتودُنسی ممکن است تنها بر تصحیح موقعیت دندانها و یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمان‌های ارتوپدیک) متمرکز باشد.

از جنبهٔ دیگر می‌توان درمانهای ارتودنسی ثابت را به درمان با دستگاه‌های ثابت و متحرک تقسیم نمود. دستگاه‌های ثابت دستگاه‌هایی هستند که در طول درمان نیازی به خارج نمودن آنها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزای اصلی تشکیل دهندهٔ آنها براکت و سیم می‌باشد. براکت‌ها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندانن چسبانده می‌شوند. در بین مردم از اصطلاح سیم کشی یا سیم بستن دندان هم برای اشاره به این عمل استفاده می‌شود. دستگاه‌های متحرک انواعی هستند که بیمار می‌تواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند، البته گاهی این خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمان‌های کوتاهی مانند زمان غذا خوردن یا مسواک زدن باشد. این نوع دستگاه‌ها در بین مردم به “پلاک” مشهورند.

دندان های کج و ناردیف می توانند سبب مشکل تر شدن رعایت بهداشت دندانها و افزایش جلب جرم شوند. این جرم ها و میکروب ها از طریق عروق لثه وارد گردش خون شده و عوارضی از قبیل ناراحتی های قلبی را می توانند در پی داشته باشند.

دندان‌های انسان دارای اعمال و وظایف گوناگونی هستند؛ آن‌ها در امر جویدن، خرد کردن لقمه غذایی و آماده‌سازی آن برای بلع و ورود آن به دستگاه گوارش کمک می‌کنند. دندان‌ها همچنین در تکلم و واضح و فصیح صحبت کردن نقش زیادی دارند. وجود دندان‌ها و نحوه قرارگیری آن‌ها در محل مناسب در زیبایی و ایجاد جذابیت در چهره انسان نقش غیر قابل انکاری را ایفا می‌کنند. گاهی نظم و ارتباط صحیح بین دندان‌ها و دو فک به دلایل مختلفی که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود، برقرار نشده یا در هنگام رویش دندان‌ها به دلایل به‌وجود آمدن اختلالات در مسیر طبیعی و صحیح رویش دندان‌ها دستخوش تغییر نامطلوب شده، در نتیجه آن مشکلات و ناهنجاری‌هایی ایجاد می‌شود که رفع آن‌ها نیاز به انجام درمان‌های ارتودنسی ثابت و ارتوپدی دو فک دارد.

قرار نگرفتن صحیح دندان‌ها و دو فک باعث ایجاد صورت نازیبا و گاه امتناع بیمار از پرداختن به فعالیت‌های اجتماعی، نشاط و خنده شده، گوشه‌گیری و انزوا را در فرد به همراه دارد و در نهایت سبب ایجاد مشکلات روانی در او و تشدید آن‌ها می‌شود. از سوی دیگر به دلیل آنکه تمیز کردن دندان‌های نامرتب و برداشتن پلاک دندانی از روی سطوح مختلف دندان‌ها بسیار مشکل است، پوسیدگی‌های دندانی و حتی بیماری‌های لثه نیز در این افراد بیشتر دیده می‌شود.

درمان ارتودنسی ثابت، محدودیت سنی نداردمشکلات ارتودنسی به دو دسته اسکلتی و دندانی تقسیم می شود که درمان مشکلات اسکلتی را باید در سنین پایین آغاز کرد، اما مشکلات دندانی را می توان در سنین متفاوتی پیگیری کرد. البته در مورد علت ایجاد این مشکلات باید گفت عوامل ارثی و محیطی در بروز آن دخیل است.معمولا در دوره دندان های شیری، درمان ارتودُنسی عمومیت ندارد، ولی گاهی توصیه های کاربردی در این دوره کودک را از بروز پاره ای مشکلات اسکلتی و دندانی در آینده دور نگه می دارد.با افزایش سن، سطح استخوان پیرامون ریشه به دلایل مختلف کاهش می یابد. باید یادآوری کرد تا هر سنی که ریشه دندان ها در استخوان قرار داشته باشد، می توان به انجام درمان ارتودُنسی امیدوار بود.

بنابراین تقریبا محدودیت سنی برای انجام درمان ارتودُنسی نداریم، ولی در هر دوره سنی اهداف متفاوت است و معمولا در بزرگسالان این درمان ها با همکاری دیگر متخصصان برنامه ریزی می شود.این روزها خیلی از پدرومادرها تصور می‌کنند اگر دندان‌های کودکان شلوغ و نامرتب یا حتی به‌اصطلاح خرگوشی باشد باید برای درمان ارتودنسی اقدامم  کنند و مبلغی قابل توجه را برای مرتب کردن دندان‌های فرزندشان کنار بگذارند اما یک راه راحت‌تر و البته کم‌خرج‌تر هم وجود دارد.

واقعیت این است که با درمان به موقع، بسیاری از نامرتبی‌های دندانی را می‌توان درمان کرد و از درمان‌های ارتودنسی در آینده پیشگیری کرد. دندان‌پزشکان عمومی طی ویزیت‌های معمول کودکان در سنین اولیه زندگی به‌منظور راهنمایی والدین و جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان نقش بسیار مهمی دارند. طی معاینه‌هایی که توسط دندان‌پزشکان انجام می‌شود درصورت هرگونه اشکال در ترتیب و زیبایی دندان‌ها و مشکلات فک، کودک به ارتودنتیست ارجاع داده می‌شود و ارتودنتیست با توجه به ویزیتی که انجام می‌دهد می‌تواند اقدام‌های درمانی لازم را به‌منظور پیشگیری که به‌اصطلاح ارتودنسی پیشگیری نامیده می‌شود، انجام دهد. در علم ارتودنسی یا ردیف کردن دندان‌ها، روش‌هایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها از سیم‌کشی دندان‌ها در آینده پیشگیری کرد. از جمله این روش‌ها می‌توان به کشیدن توالی‌دار دندان‌های شیری یا پیشگیری از مکیدن دندان‌ها اشاره کرد. وظیفه دندان‌ها عبارت است از جویدن، تامین زیبایی، تکلم و وظیفه دندان‌های شیری در دوران کودکی علاوه بر موارد یاد شده، راهنمای رویش دندان‌های دائمی کودک است. بنابراین به‌منظور برآورده شدن اهداف فوق، حفظ سلامت دندان‌ها ضروری است و این تصور که دندان‌های شیری به‌زودی با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند و چندان اهمیتی ندارند می‌تواند تاثیرات مخربی در سلامت و زیبایی دندان‌ها داشته باشد.

ارتودنسی ثابت چیست؟

در ارتودنسی ثابت از براکت های سرامیکی یا فلزی کوچکی استفاده می شود .

هر کدام از براکت ها به یک دندان چسبانده شده و با سیم های باریکی به هم وصل می شوند سپس به وسیله یک حلقه ی کشی در جایگاه خود نگه داشته می شوند.سیم ها به مرور زمان برای صاف کردن دندان و اصلاح جای فک تنظیم می شوند.در این نوع ارتودنسی همه ی قسمت ثابت هستند یعنی بیمار نمی تواند آن را از دهان خود خارجج  کند.

اصلاحات دندان و فک به راحتی با ارتودنسی ثابت قابل انجام است و یکی از مزیت های این نوع ارتودنسی این است که در سقف دهان شما صفحه ی پلاستیکی گذاشته نمی شود و همین باعث می شود که در صحبت کردن یا غذا خوردن شما اختلال ایجاد نشود.

آیا ارتودنسی ثابت برای من مناسب است ؟

در اولین قرار ملاقات ، دکترتان همه ی گزینه های انتخابی را برای شما توضیح می دهد و همچنین بررسی می کند که آیا ارتودنسی ثابت برای شما مناسب می باشد یا خیر.

هیچ وقت برای استفاده از ارتودنسی ثابت دیر نیست ؛ بسیاری از بیماران هستند که حتی در دوران بازنشستگی برای اصلاح دندانهایشان از این روش استفاده می کنند.

مزایای استفاده از ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت به صاف شدن دندان ها و آسان تر شدن نظافت دندان کمک خواهد کرد.

ارتودنسی ثابت نه تنها ظاهر دندان را زیباتر می کند بلکه موجب بهبود بهداشت دهان و دندان شما خواهد شد و ریسک ابتلا به بیماری های لثه را در آینده کاهش خواهد داد.

یکی از بزرگترین مزایای ارتودنسی ثابت این است که پزشک مجبور نیست به همکاری بیمار تکیه کند.

برخلاف ارتودنسی متحرک که ممکن است در جای درست قرار داده نشود یا کلا استفاده نشود. ارتودنسی ثابت همیشه در محل خود قرار دارد و به وظیفه ی خود عمل می  کند.

در ارتودنسی ثابت احتمال کمتری وجود دارد که دندان ها بعد از درمان به حالت اولیه خود برگردند زیرا دندان ها در ۱۰۰% مواقع در جای درست قرار گرفته اند.

مدت زمان درمان

صاف کردن دندان به وسیله ی ارتودنسی ثابت معمولا بین ۶ تا ۲۲ ماه زمان نیاز دارد.

این مدت زمان به پیچیدگی تنظیمات مورد نیاز برای صاف کردن دندان بستگی دارد .

هنگامی که براکت های ثابت در جایگاه خود قرار گرفتند شما باید هر ۴ الی ۸ هفته به دکتر خود برای تعویض سیم ها مراجعه کنید .

پس از برداشتن براکت ها شما باید از نگهدارنده های پلاستیکی استفاده کنید تا مطمئن شوید دندان هایتان در محل جدیدشان باقی می مانند .در ابتدا ممکن است نیاز باشد که به صورت تمام وقت از این نگهدارنده ها استفاده شود اما همانطور که استقرار دندان ها در محل جدیدشان بیشتر می شود ،مدت زمان استفاده از نگهدارنده های پلاستیکی کاهش می یابد.

دنبال کردن توصیه های دکترتان برای اطمینان از عدم بازگشت دندان ها به محل قبلیشان بسیار مهم و ضروری است .

تجربه درمان به وسیله ارتودنسی ثابت چگونه است ؟

درمان به وسیله ی ارتودنسی ثابت کاملا بدون درد است .ممکن است بعد از اینکه براکت ها نصب شدند یا بعد از تنظیم سیم ها کمی ناراحتی داشته باشید اما این حالت باید به سرعت برطرف شود. استفاده از یک مسکن ملایم می تواند برای این شرایط مفید واقع شود.

دستیابی به بهترین نتایج به وسیله ارتودنسی ثابت

پی گیری کردن قرار ملاقات ها با متخصص ارتودنسی و دنبال کردن همه ی توصیه های او و مراقبت از بهداشت دهان و دندان هنگامی که تحت درمان هستید و بعد از درمان  می تواند در رسیدن به بهترین نتایج اثر بخش باشد.

مراقبت از براکت ها

براکت ها ابزار های بسیار ظریفی هستند به همین دلیل توصیه می شود که از مواد غذایی سفت و چسبناک و مصرف نوشیدنی ها و غذاهای شیرین هنگامی که براکت ها روی دندان شما قرار به شدت خودداری شود تا آسیب های احتمالی پیشگیری شود .

ارتودنسی ثابت یا متحرک

ارتودنسی علمی که به لطف پیشرفت تکنولوژی در رشته ی پزشکی به وجود آمده است و با آن می توان دندانهای کج و نامرتب دندان را به حالت عادی درآورد. برای مرتب کردن دندانها دو حالت وجود دارد که به آن ارتودنسی ثابت و یا متحرک می گویند و ما در این مقاله از سایت سلامت آکاایران می خواهیم  به این دو مورد بپردازیم . با ما همراه باشید.

هدف از درمان ارتودنسی ثابت ، از هر نوعی که باشد مرتب کردن دندان ها یا رفع ناهنجاری های فکی است. درمان ارتودنسی به دو شکل ثابت و متحرک انجام می شود.

ارتودنسی یکی از رشته های تخصصی دندان پزشکی است. این کلمه مرکب است از دو واژه لاتین "ارتو" به معنای "راست" و "درست" و "ادوس" یا مشتق آن "دنس" به معنای "دندان". ارتودنسی ثابت یکی از مهمترین رشته های تخصصی دندانپزشکی است. همچنین اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی می باشد

کار ارتودنسی ثابت بیشتر تصحیح مال اکلوژن یا جفت شدن نامناسب دندانهاست. این امر می تواند ناشی از موقعیت نادرست دندانها یا دو فک نسبت به هم باشد یا ممکن است درجاتی از هر دو مشکل در یک فرد موجود باشد. درمان های ارتودنسی ممکن است تنها بر تصحیح موقعیت دندانها و یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمان های ارتوپدیک) متمرکز باشد. از جنبهٔ دیگر می توان درمانهای ارتودنسی را به درمان با دستگاه های ثابت و متحرک تقسیم نمود. دستگاه های ثابت دستگاه هایی هستند که در طول درمان نیازی  به خارج نمودن آنها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزای اصلی تشکیل دهندهٔ آنها براکت و سیم می باشد. براکت ها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندان چسبانده می شوند. در بین مردم از اصطلاح سیم کشی یا سیم بستن دندان هم برای اشاره به این عمل استفاده می شود. دستگاه های متحرک انواعی هستند که بیمار می تواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند، البته گاهی این  خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز ارتودنتیست محدود به زمان های کوتاهی مانند زمان غذا خوردن یا مسواک زدن باشد. این نوع دستگاه ها در بین مردم به "پلاک" مشهورند.

ارتودنسی ثابت:

ارتودنسی ثابت به دلیل پیچیدگی بیشتر و نیاز به ظرافت کاری بالاتر، در دوره دندان پزشکی عمومی آموزش داده نمی شود و آموزش آن در دوره تخصصی ارتودنسی انجام می شود، بنابراین بایستی برای درمان به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. در این درمان، هدف اصلی معمولا مرتب کردن کامل دندان هاست که باارتودنسی متحرک امکان پذیر نیست. ممکن است برای مرتب کردن دندان ها نیاز به کشیدن دندان های دایمی باشد و به این دلیل است که اندازه دندان های دایمی موجود بیشتر از اندازه فک است. معمولا بیماران نگران هستند که در صورت کشیدن دندان ها، فضای آنها خالی می ماند. اما در صورتی که دستور کشیدن دندان به درستی داده شده باشد، این نگرانی بی مورد است و فضای حاصل از آن در درمان ارتودنسی ثابت کاملا بسته می شود.

به نقل از آکاایران : کشیدن دندان به قصد درمان با ارتودنسی متحرک اشتباه است، زیرا دندان های مجاوردندان کشیده شده به جای این که به طور کامل به سمت آن فضا حرکت کنند، به سمت آن کج می شوند  که مشکلات متعددی را ایجاد می کند.

منظور از ارتودنسی ثابت این است که بیمار نمی تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج سازد، بر خلاف ارتودنسی متحرک که بیمار معمولا در زمان غذا خوردن یا در ساعاتی از شبانه روز دستگاه را در می آورد. ارتودنسی ثابت معمولا شامل براکت های ارتودنسی است که روی دندان ها چسبانده می شود و ارتودنسی متحرک شامل دو دسته کلی می شود که عبارتند از پلاک های متحرک برای حرکات جزیی دندان ها و دستگاه هایی که برای رفع ناهنجاری های فکی مانند عقب بودن فک پایین یا بالا به کار می روند.

ارتودنسی متحرک:
از دستگاه های متحرک برای مرتب کردن دندان ها در شرایطی استفاده می شود که یا نامنظمی دندان ها کم و تنها در یک یا دو دندان باشد و یا این که سن بیمار برای انجام درمان ارتودنسی ثابت کم است، یعنی هنوز دندان های شیری با دندان های دایمی جایگزین نشده اند.

دستگاه های متحرک هر چند در مرتب کردن دندان ها به اندازه انواع ثابت موثر نیستند، اما در رفع ناهنجاری های فکی در سنین رشد (کودکی و نوجوانی) می توانند بسیار موثر باشند. انواع مختلفی از این دستگاه ها وجود دارند که بسته به این که مشکل فکی، کوچک بودن فک پایین، فک بالا و یا بزرگ بودن هر یک از آنها نسبت به دیگری است، از انواع خاصی در سنین مشخصی استفاده می شود.

آیا ارتودنسی درد دارد؟

تمامی ابزارهای مورد استفاده در ارتودنسی دندان ممکن است در ابتدا باعث درد و ناراحتی فرد شوند. در صورتی که درد از بین نرفت، دندانپزشک می تواند تنظیماتی را انجام دهد تا به رفع ناراحتی فرد کمک کند. اندک زمانی پس از این که بریس تنظیم شد، دندان معمولاً درد می گیرد، اما این درد پس از مدتی برطرف  می شود.

طول درمان

طول درمان ارتودنسی دندان برای هر فرد متفاوت است، اما ممکن است درمان 12 الی 30 ماه طول بکشد  برای بزرگسالان این زمان ممکن است طولانی تر باشد، زیرا استخوان صورت دیگر رشد نخواهد کرد. رعایت بهداشت دندان ها و لثه ها کمک می کند تا درمان در زمان خودش و در مسیر صحیح صورت گیرد.

عوارض

وسایل مورد استفاده در ارتودنسی دندان به خودی خود نمی توانند باعث ایجاد آسیب شوند، اما تمیز کردنضعیف آن ها و استفاده زیاد از مواد غذایی شیرین و نوشیدنی ها می تواند آسیب جدی به دندان ها وارد کند. به همین خاطر لازم است دندان ها و لوازم ارتودنسی به کار رفته در دهان با دقت زیاد و بطور منظم تمیز شوند، تا عوارضی برای دندان نها به وجود نیاید.

آیا ارتودنسی تنها راه چاره در کوکان است؟

واقعیت این است که با درمان به موقع، بسیاری از نامرتبی‌های دندانی را می‌توان درمان کرد و از درمان‌های ارتودنسی در آینده پیشگیری کرد. دندان‌پزشکان عمومی طی ویزیت‌های معمول کودکان در سنین اولیه زندگی به‌منظور راهنمایی والدین و جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان نقش بسیار مهمی دارند. طی معاینه‌هایی که توسطط دندان‌پزشکان انجام می‌شود درصورت هرگونه اشکال در ترتیب و زیبایی دندان‌ها و مشکلات فک، کودک به ارتودنتیست ارجاع داده می‌شود و ارتودنتیست با توجه به ویزیتی که انجام می‌دهد می‌تواند اقدام‌های درمانی لازم را به‌منظور پیشگیری که به‌اصطلاح ارتودنسی پیشگیری نامیده می‌شود، انجام دهد. در علم ارتودنسی یا ردیف کردن دندان‌ها، روش‌هایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها از سیم‌کشی دندان‌ها در آینده پیشگیری کرد. از جمله این روش‌ها می‌توان به کشیدن توالی‌دار دندان‌های شیری یا پیشگیری از مکیدن دندان‌ها اشاره کرد. وظیفه دندان‌ها عبارت است از جویدن، تامین زیبایی، تکلم و وظیفه دندان‌های شیری در دوران کودکی علاوه بر موارد یاد شده، راهنمای رویش دندان‌های دائمی کودک است. بنابراین به‌منظور برآورده شدن اهداف فوق، حفظ سلامت دندان‌ها ضروری است و این تصور که دندان‌های شیری به‌زودی با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند و چندان اهمیتی ندارند می‌تواند تاثیرات مخربی در سلامت و زیبایی دندان‌ها داشته باشد  .

عوامل ناهنجاری را پیدا کنید

اول از همه بهتر است بدانیم که علت ناهنجاری‌های فک و صورت چیست و چطور به‌وجود آمده است. به این ترتیب با پیدا کردن عوامل و از بین بردن آن‌ها می‌توان زمینه پیشگیری را فراهم کرد  .

از جمله علل این ناهنجاری‌ها می‌توان به علل استخوانی و دندانی اشاره کرد. ممکن است استخوان فک بالا و پایین نسبت به هم در جای مناسب قرار نداشته باشند. این احتمال هم وجود دارد که دندان‌های فک بالا و پایین در جای نامناسبی قرار داشته باشند یا مخلوطی از این 2مشکل در کودک وجود داشته باشد. اگر اشکال از استخوان‌ها باشد تا زمانی که قدرت رشد استخوان‌ها و پتانسیل رشدی وجود دارد می‌توان در رشد استخوان‌ها تغییراتی ایجاد کرد و آن‌ها را به نفع رشد طبیعی و درست تغییر داد و این تا زمانی است که بچه در حال رشد است و اسکلتش رشد می‌کند که اغلب تا یکی، 2 سال بعد از بلوغ است  .

هر چند زمان دقیقی را نمی‌توان در نظر گرفت و رشد افراد از فردی‌به‌فرد دیگر متفاوت است. اگر دندان‌ها اشکال داشته باشند و سایز دندان‌ها از سایز فکی که روی آن قرار گرفته بزرگ‌تر باشند، دندان‌ها جای کمی خواهند داشت و در نتیجه نامرتب خواهند بود و اگر این کمبود جا در اثر عواملی مانند زود از دست رفتن دندان‌های شیری، تصادف، پوسیدگی دندان‌ها و... باشد با پیشگیری می‌توان نامرتبی دندان‌ها را پیشگیری کرد  .

تمیز کردن دندان‌ها با پارچه خیس

راه‌های جلوگیری از پوسیدگی شامل چک‌آپ‌های دندان‌پزشکی، استفاده از فلوراید، رعایت بهداشت و مسواک زدن‌های به موقع است. درست از زمانی که دندان‌ها رویش می‌کنند مادر می‌تواند با استفاده از برس‌های نرم و پلاستیک‌هایی که در دست می‌کند دندان‌های کودک را تمیز کند. بعد از تولد کودک باید بعد از هر بار تغذیه با شیر مادر، لثه و دندان‌ها را با یک گاز یا پارچه خیس تمیز کرد، همچنین بعد از رویش دندان‌ها باید تا حد امکان از تغذیه نوزاد در حین خواب با شیر پرهیز کرد  .

زمان  اولین مراجعه به ارتودنتیست؟

ملاقات‌های منظم دندان‌پزشکی از ابتدای رویش دندان‌های شیری کودک ضروری است. با رویش اولین دندان دائمی یعنی دندان آسیای اول یا دندان 6، حتی باید مراقبت بیشتری از دندان‌ها صورت گیرد. این دندان بلافاصله بعد از آخرین دندان شیری و در حدود 6 سالگی رویش می‌یابد و بیشترین احتمال ابتلا به پوسیدگی را دارد. آنچه بسیار اهمیت دارد این است که حتی بچه‌ای که از نظر کلی هیچ دندان خرابی ندارد و بهداشت بسیار خوبی هم دارد، بهتر است در 6-5 سالگی حتما یک چک‌‌آپ ارتودنسی انجام دهد که در آن زمان اگر مشکلی وجود دارد تشخیص داده شود. پایشی که هنگام ورود به مدرسه برای بچه‌ها انجام می‌شود بهتر است شامل دندان‌پزشکی هم باشد و در آن زمان اگر در رشد استخوانی مشکلی وجود داشته باشد چون هنوز زمان کافی برای رشدش وجود دارد، می‌توان تغییراتی در آن داد  .

وقتی والدین مقصرند !

برخی ناهنجاری‌های فکی و دندانی علل ژنتیک دارند. اگر کودک، اندازه فک را از یک والد و اندازه دندان‌ها را از والد دیگر به ارث ببرد و این 2 با هم تناسب و سازگاری نداشته باشند، ممکن است دندان‌ها فاصله‌دار شوند یا فضای کافی برای تمام دندان‌ها در قوس فکی وجود نداشته باشد و موجب شلوغی دندان‌ها و نامرتبی آن‌ها شود. جلو بودن و بزرگی فک پایین نیز یک مشکل ژنتیک و ارثی است که در سابقه بیمار، اغلب پدرومادر یا بستگان نزدیک مشکلات مشابه دارند. کودکانی که از مادرانی با پوسیدگی‌های دندانی متعدد متولد می‌شوند، به پوسیدگی‌های بیشتری در مراحل بعدی زندگی خود مبتلا می‌شوند. در تمام این موارد می‌توان با درمان به موقع از برخی مشکلات حاد و جراحی‌های فک جلوگیری کرد  .

از ضربه‌های فک غافل نشوید

ضربه‌هایی که به فک و گردن بچه‌ها یا به مفصل استخوان گیجگاهی فکی کودک وارد می‌شود و ضربه‌هایی که هنگام راه رفتن و دویدن به چانه می‌خورد و زیر چانه بچه‌ها را پاره می‌کند، بسیار اهمیت دارد. والدین متوجه نیستند، این ضربه‌ها می‌تواند باعث شکستگی‌های کوچکی در مفصل گیجگاهی فکی ‌شود که اغلب دیده نمی‌شود. هرچند درمان خاصی هم ندارد ولی ممکن است باعث شود در مفصلی که در آن ناحیه وجود دارد، اختلال رشدی به‌وجود بیاید و به‌تدریج با رشد کودک صورتش کج شود. آنچه والدین باید به آن دقت زیادی داشته باشند این است که بعد از ضربه‌هایی که به‌صورت و دندان‌های کودک وارد می‌شود و با شکستن دندان شیری همراه است تحت ویزیت دندان‌پزشک قرار بگیرند و هر 6 ماه یک‌بار این کار را انجام دهند که اگر دندان‌پزشک تشخیص داد که انحراف در صورتش ایجاد شده می‌تواند با دستگاه‌های ساده ارتودنسی از این انحراف جلوگیری کند و از این‌که در آینده صورتش کج شود و مجبور به جراحی و درمان‌های بزرگ‌تر شود، پیشگیری کند  .

دندان‌ خرگوشی‌ها باید مراقب

وجود این دندان‌ها 2 علت می‌تواند داشته باشد؛ یکی این‌که خود اسکلت فک بالا نسبت به فک پایین جلو باشد و دندان‌هایی هم که روی آن‌ها قرار دارد بالطبع جلو قرار می‌گیرد و در نتیجه بیشتر در معرض شکستگی هستند و همچنین لب پایین پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد و عادتی را به‌وجود می‌آورد که این فرآیند را بدتر می‌کند و در نهایت می‌تواند بدتر شود. در این حالت می‌توان با مراجعه به ارتودنتیست و استفاده از ارتودنسی از اقدام‌های سخت جلوگیری کرد  .

افراد وقتی به دندان‌پزشک و ارتودنتیست مراجعه می‌کنند رادیوگرافی برای بیمار انجام می‌شود و در صورتی که دندان نهفته وجود داشته باشد، کاملا دیده می‌شود. این دندان‌های اضافه و نهفته می‌توانند باعث نامرتبی دندان‌ها و از بین رفتن ریشه دندان‌ها یا حتی کیستیک شدن آن‌ها شوند. گاهی‌اوقات با مراجعه به دندان‌پزشک تنها با شمردن دندان‌ها می‌توان به کم بودن دندان‌ها پی برد.

کشیدن دندان یا نکشیدن دندان در ارتودنسی: کدامیک؟

گاهی اوقات بیمارانی به متخصصان ارتودنسی مراجعه می کنند که مطالبی در مورد ارتودنسی و روشها و دستگاههای درمان مطالعه نموده اند.یکی از نگرانی های این بیماران کشیدن دندان در ارتودنسی است. بحث کشیدن یا نکشیدن دندان برای اهداف ارتودنسی بحث امروزمتخصصان و بیماران ارتودنسی نیست .این مسئله در 1000 سال گذشته مورد بحث بوده بطوری که درآغاز ابداع دستگاههای  ارتودنسی مشابه دستگاههای امروزی هیچ دندانی کشیده نمی شد .نتیجه درمانهای این دوره برگشتن ناهنجاری تعداد زیادی از بیماران بود.  با بررسی درمانهای این افراد و درمان مجدد آنها همراه با کشیدن دندان مشخص شد که عامل بسیاری از درمانهای ناموفق کمبود فضا و عدم هماهنگیی اندازه دندانها با اندازه استخوان در برگیرنده دندانها است.با مشخص شدن نتایج فوق در اواسط قرن قبل ، متخصصان ارتودنسی گرایش زیادتری برای کشیدن دندان در طی درمان ارتودنسی پیدا کردند . با بررسی مجدد نتایج درمانی این گروه از بیماران و جمع بندی تحقیقات دیدگاه متعادل تری در ارتباط با کشیدن و نکشیدن دندان ایجاد شد.

در ارتودنسی پیشرفته امروزی چندین عامل با عث شده است تا متخصصان ارتودنسی تا حد امکان از کشیدن دندان دوری کنند. یکی از عواملی که امروزه در ارزیابی زیبایی افراد ،مورد توجه متخصصان ارتودنسی است میزان دیده شدن دندانها و لثه ها در هنگام صحبت کردن و خندیدن است .بطوریکه دیده شدن مناسب دندانها و حاشیه لثه علاوه بر زیبایی باعث جوان تر نشان دادن فرد می شود.با توجه به تمایلات امروزی مردم در خصوص داشتن لبخند های پر تر و دیده شدن زیاد تر دندانها در هنگام لبخند و همچنین آگاهی مردم و مراجعات زودتر در کودکان ، پیشرفت ها ی سریع و گسترده در ساخت ، نوع مواد، بکارگیری آلیاژهای حافظه دار ،وجود وسایل هوشمند  جدید و همچنین استفاده از پیچ های داخل استخوانی(مینی اسکرو)  تمایل به کشیدن دندان کم شده است. پیشرفت های موجود تنها در صورتی قادر به درمان صحیح و کامل بیمار است که باا صلاحیت و مهارت فرد درمان کننده همراه شده باشد. با توجه به ظریف بودن نحوه عمل این دستگاهها خطا در نحوه استفاده و ناکافی بودن مهارت فرد درمان کننده می تواندد خسارت غیر قابل جبران ایجاد نماید. متخصصان ارتودنسی با فراگیری آموزش های پایه در دوران 3 تا 4 ساله تخصص و با به روز کردن این اطلاعات با شرکت کردن در دوره های آموزشی انجمن ارتودنتیست های ایران و سایر نقاط جهان افراد با صلاحیت هستند. اگر مهارت کافی در فرد درمان کننده نباشد کشیدن یا نکشیدن دندان و نوع دستگاه و مزایای روش های درمانی  تفاوت قابل ملاحظه ای ایجاد نمی کند. بعبارتی این مهارت فرد  درمان کننده و استفاده بجا از این وسایل است که بیمار را درمان می کند.

توجه کنید که روش درمانی هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.همه پیشرفت های ذکر شده ممکن است در برخی از بیماران قابل استفاده نباشد. در این موارد لازم است بیمار نگرانی های خود را با متخصص ارتودنسی در میان گذاشته و در صورت نیاز با سایر همکاران مشاوره داشته باشد .هیچ شکی وجود ندارد که در یک طرح درمان خوب توسطط متخصص ارتودنسی با کشیدن یا نکشیدن دندان علاوه بر رابطه دندانی ،نمای صورتی بیمار نیز بهتر میشود.

هدف نهایی درمان ایجاد بیشترین زیبایی با بهترین رابطه دندانی با بهترین ثبات همراه با سلامت بافتهای دهان و دندان است.