مزایای ارتودنسی زودهنگام

مداخله زودهنگام این مزیت شاخص را دارد که فک کودک هنوز در حال رشد است. ارتودنسی ثابت در سنین پایین زمانی سودمند واقع می‌شود که قوس دندانی و فک در وضعیت مناسب نباشد. پلاک‌ها و بریس‌های کاربردی می‌تواند این مشکلات را اصلاح کند یا بهبود دهد. درمان بیشتر معمولاً در سال‌های آتی ضرورت می‌یابد، اما کوتاه‌تر خواهدد بود و گستردگی کمتری خواهد داشت.

بریس‌های کودکان طی چند سال گذشته پیشرفت قابل توجهی کرده است. تکنولوژی آنها را در مقایسه با بریس‌های قدیمی راحت‌تر و جذاب‌تر ساخته است.

روند درمان ارتودنسی

چگونگی انجام شدن ارتودنسی ثابت به نوع درمان لازم بستگی دارد. در جلسه نخست عکس‌های قبل و بعد گرفته می‌شود و رادیوگرافی دندان‌ها انجام می‌شود. قالب‌گیری نیز معمولاً در جلسه اول انجام می‌شود و طرح درمانی با در نظر گرفتن تمام این اطلاعات تهیه می‌شود. در ارتودنسی ثابت معمولاً از بریس، با کش یا بدون کش، استفاده می‌شود. پلاک مخصوص نیز گاهی برای مدتی به کار برده می‌شود.

عادت کردن به ارتودنسی

بریس‌های امروزی نسبت به بریس‌های قدیمی کمتر ناراحت کننده‌اند و چندان جلب توجه نمی‌کنند. با این حال عادت کردن به آنها زمان می‌برد. غذا دور براکت‌ها و سیم‌ها گیر می‌کند و مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیز زمان بیشتری می‌برد. پس از هر بار دستکاری و تنظیم بریس نیز ممکن است دندان‎ها کمی درد بگیرد، البته این ناراحتی به خوبی با مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن (ادویل، تایلنول و اقلام مشابه) یا در صورت لزوم آسپرین قابل کنترل است. استفاده از سیم‌های سبک‌تر و منعطف‌تر میزان درد و ناراحتی در طول درمان را کاهش قابل ملاحظه‌ای داده است.

بریس‌های جدید این فایده غیرقابل انکار را دارند که همکلاسی‌های بدجنس دیگر با اسامی مستعاری مانند "دهن فلزی" باعث آزار فرزندان دلبندتان نمی‌شوند و دیگر دلیلی برای شرمساری وجود ندارد.

انواع ارتودنسی

در ادامه پرکاربردترین بریس‌ها را معرفی می‌کنیم.

بریس‌های فلزی

بریس‌های فلزی قدیمی که معمولاً از استیل ضدزنگ گرید بالا ساخته می‌شوند تا به امروز پرکاربردترین بریس ارتودنسی ثابت محسوب می‌شوند. بریس‌های فلزی میله‌هایی فلزی دارند که دور دندان‌های آسیا را دربر می‌گیرد و براکت‌های فلزی کوچک‌تر نیز با سیمان به سطوح جلویی دندان‌های دیگر چسبانده می‌شود. سیم فلزی باریک و مارپیچی که بین براکت‌ها وجود دارد، دندان‌ها را به آرامی به سمت موقعیت مناسب هدایت می‌کند. این سیم قوسی با کش‌های منعطف، بست‌های فلزی یا گیره‌هایی از انواع دیگر روی ارتودنسی ثابت می‌شود.

محبوب ساختن بریس‌ها

برای قابل قبول‌تر کردن بریس‎ها و جذاب‌تر ساختن آنها از کش‌هایی به رنگ روشن برای نگه داشتن سیم‌ها استفاده می‌شود. کودکان می‌توانند رنگ کش را متناسب با رنگ لباس مدرسه و تم تعطیلات انتخاب کنند.

بریس‌های سرامیکی

بریس‌های سرامیکی همرنگ دندان نسخه جدیدی از ارتودنسی ثابت قدیمی هستند که بسیار کمتر از بریس‌های قدیمی جلب توجه می‌کنند. اجزا تشکیل دهنده بریس‌های سرامیکی مشابه بریس‌های قدیمی است، با این تفاوت که براکت‌های جلوی دندان‌ها از ماده سرامیکی شفافی ساخته می‌شود که با رنگ طبیعی دندان همخوانی دارد. این روش مورد علاقه بزرگسالان و بسیاری از افراد مشهور است، چرا که فقط اگر از نزدیک به آن دقت کنید، متوجه تحت درمان ارتودنسی ثابت بودن می‌شوید.

بریس‌های نامرئی زبانی

هرچند بریس‌های سرامیکی زیاد در چشم نیستند، اما روش ارتودنسی ثابت دیگری نیز وجود دارد که بریس‌های ثابت را عملاً نامرئی می‌سازد. این بریس‌های نامرئی که به بریس‌های زبانی (لینگوال) شهرت دارند، پشت دندان در سمت زبان قرار می‌گیرند. سازو کار عملکرد و تاثیرگذاری آنها مشابه دیگر بریس‌های فلزی است، اما با وجود ساخته شدن از فلز به دلیل مخفی شدن پشت دندان‌ها قابل مشاهده نیستند.

بریس‌های شفاف

ارتودنسی نامرئی نوجوانان به مجموعه‌ای از تری‌های متحرک و شفاف پلاستیکی گفته می‌شود که در صورت استفاده 22 ساعت در طول روز دندان‌ها را به تدریج مرتب می‌کند. ارتودنسی نامرئی قبلاً فقط برای بزرگسالان کاربرد داشت، اما امروزه با اضافه شدن ویژگی‌هایی چون نشانگرهای مدت استفاده مناسب درمان نوجوانان نیز شده است. مزیت شاخص این روش نیز که نیازی به گفتن ندارد، این ارتودنسی نامرئی است.

کش‌های ارتودنسی

براکت‌ها، سیم‌های قوسی و لیگاتورها وظیفه حرکت دادن دندان‌ها در امتداد خط لثه و در زاویه‌ای رو به بیرون لثه را به عهده دارند، کش‌ها نیز فک را رو به جلو  یا عقب می‌کشند تا با ردیف دندان‌های بالا یا پایین هم‌راستا شود و لبخند زیباتر و جویدن و گاز زدن راحت‌تر شود. کش‌ها برای تسریع روند حرکت دادن دندان‌ها یا مرتب کردن آنها نیز به‌کار برده می‌شود.

متخصصان ارتودنسی ثابت از دو نوع لیگاتور استفاده می‌کنند. لیگاتورهای یک کشی نیرو را در درجات متفاوت به دندان وارد می‌کند، حال آن که لیگاتورهای کش متصل فاصله بین دندان‌ها را می‌بندد یا گروه مشخصی از دندان‌ها را همزمان در یک جهت حرکت می‌دهد.

مراقبت از ارتودنسی

نمی‌توان یک مدت زمان معین را برای ارتودنسی ثابت ذکر کرد، چرا که طول درمان به مورد منحصر به‌فرد هر بیمار بستگی دارد. بااین حال مرحله فعال ارتودنسی ثابت معمولاً 6 تا 30 ماه است. پس از این مدت چند ماه از نگهدارنده استفاده می‌شود. پس از اتمام ارتودنسی ثابت لبخندی زیبا برای همیشه بر روی لبان فرزندتان نقش خواهد بست.

آیا براکت ارتودنسی درد ایجاد میکند؟ 

برخی افراد از سیم پیچی و براکت ارتودنسی ثابت گذاشتن در دهان میترسند و نگران درد آن هستند. اگر شما نیز جزء این دسته از افراد هستید، باید بدانید لازم نیست نگران باشید. ناراحتی ناشی از گذاشتن براکت و سیم ارتودنسی ثابت در دهان قابل مدیریت و موقتی است. در اینجا متوجه میشوید دقیقا چه انتظاری از این درمان باید داشته باشید: 

- بلافاصله پس از کار گذاشتن ارتودنسی ثابت 
هنگامی که براکت ارتودنسی ثابت در دهان قرار داده شده و به دندانها متصل میشود هیچ گونه دردی احساس نمی شود ولی پس از چند ساعت، درد خفیفی ممکن است تجربه کنید. در همان روزی که براکت گذاشته اید، ممکن است به آن عادت نداشته باشید و جویدن غذا برایتان کمی سخت باشد. شما می توانید از غذاهای معمولی استفاده کنید ولی بهتر است چند روز اول غذاهای نرمتر مانند ماست، سوپ، پنیر و ماکارونی مصرف کنید. 
- سه روز اول پس از گذاشتن ارتودنسی ثابت 
چون فشار ملایمی به دندانهایتان وارد میشود تا از جای خود به موقعیت مناسب حرکت کنند، ممکن است کمی احساس ناراحتی را تجربه کنید. با این حال خیلی زود به فشاری که از سیم ارتودنسی ثابت و الاستیک یا کش لیگاچور وارد میشود عادت میکنید. داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن معمولی نیز میتوانند در برطرف شدن ناراحتی در این مدت به شما کمک کنند. همچنین میتوانید مقداری موم به براکتها بمالید تا از تحریک بافتهای دهان که به اجزاء براکت برخورد میکنند، جلوگیری کنید. ارتودنتیست یا دستیاران تخصصی ارتودنسی ثابت به شما دستور العمل لازم را برای استفاده از موم میدهد. معمولا این ناراحتی ظرف 5 روز در اکثر بیماران برطرف میشود.

- مراجعات بعدی به ارتودنتیست 
ممکن است هر مرتبه که برای تنظیم سیم ارتودنسی ثابت به مطب میروید، تا چند روز پس از بازگشت از مطب احساس ناراحتی خفیفی داشته باشید. تاثیر براکت و سیم ارتودنسی ثابت از طریق حرکت دادن دندانها به موقعیت درست صورت میگیرد. بنابراین باید مرتبا تنظیم شود تا کار خود را به درستی انجام دهند. ارتودنتیست باید طبق برنامه آرچ وایر (سیم) را تنظیم کرده و کش لیگاچور را عوض کند. 
توصیه هایی برای مدیریت درد ارتودنسی ثابت 
بیشتر افراد میگویند درد ناشی از گذاشتن براکت ارتودنسی ثابت قابل مدیریت و خفیف است. هنگامی که براکت میگذارید یا آن را تنظیم میکنید، تنها چند روز ناراحتی و درد آن طول میکشد. توصیه میشود از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن (بروفن) برای آرام شدن درد دهان و سردرد استفاده کنید تا زمانی که به آن عادت کنید. همچنین میتوانید دهانتان را با محلول آب و نمک شستشو دهید تا ناراحتی و تورم کاهش یابد. با این حال احساس اضطراب و نگرانی در مورد ارتودنسی ثابت امری طبیعی است. 

دیمون؛ تازه ‌ترین تکنیک ارتودنسی

ارتودنسی یا مرتب کردن دندان ‌ها هم مثل خیلی از اقدامات درمانی، دردسر‌های خودش را دارد. بعضی ‌ها از دشواری تحمل دستگاه ‌های بزرگ ارتودنسی روی صورت و چانه ‌شان گله دارند و بعضی ‌ها هم دوست ندارند وقتی می‌ خندند، برق فلز‌ها لبخند‌شان را بپوشاند. تحلیل ریشه و لقی دندان ‌ها هم از عوارض محتمل پس از مرتب کردن دندان‌‌ ها است.

بعضی‌ ها هم از رفت ‌و آمد‌های تمام ‌نشدنی به مطب شاکی هستند. اما اخیرا روشی به دنیای ارتودنسی معرفی شده که این دردسر‌ها را ندارد و می ‌توانید در حالی‌ که شما در حال مرتب کردن دندان ‌های ‌تان هستید، با خیال راحت لبخند بزنید؛ بدون این که از بابت ظاهر کش ‌های رنگی و فلزات نگینی شکل روی دندان ‌های ‌تان نگران باشید. این سیستم جدید، رفت ‌و ‌‌آمد‌های شما را به مطب نیز کمتر می ‌کند؛ چرا‌ که در کوتاه ‌ترین زمان ممکن، شما به نتیجه دلخواه ‌تان می ‌رسید. دیمون (DAMON) نام این سیستم جدید است.

تکنیک ارتودنسی دیمون، 3 کلید اصلی برای موفقیت خود در روی بیماران دارد و طراحان این سیستم همین 3 کلید را علت اصلی کوتاه ‌تر شدن زمان درمان، پایداری نتایج، راحتی بیشتر و دستیابی به نتایج سریع ‌تر و پایدار‌تر می ‌دانند:

نخست این که در این سیستم دیگر خبری از آن کش ‌های رنگارنگی که هر بار به سیم‌ ها و براکت ‌های شما وصل می‌ کنند نیست، بنابراین شما بدون نگرانی از بیرون افتادن این کش ‌های رنگی هنگام لبخند زدن می‌ توانید لبخندی زیبا را تجربه کنید.

براکت ‌ها در این سیستم به گونه‌ ای طراحی شده‌‌ اند که یک جفت و بست باز ‌شونده دارند که به راحتی می ‌توان سیم را با باز کردن چفت درون براکت‌ جای داد و سپس چفت براکت را دوباره بست.

کلید دوم موفقیت ارتودنسی به روش دیمون این است که سیستم‌ های ارتودنسی که در آن استفاده می‌ شوند، دارای  حفاظت بالایی هستند و به گونه ‌ای ساخته شده و شکل داده شده‌ اند که دندان‌ ها را به سرعت حرکت داده و نیاز به تنظیم کردن کمتری دارند به همین دلیل است که لازم است کمتر در حین درمان به مطب دندانپزشکی برای تنظیم سیم‌ ها و براکت‌ ها مراجعه کنید.

مزیت سوم تکنیک دیمون این است که اگر برای ردیف کردن دندان‌ های تان از این روش استفاده کنید، دیگر لازم نخواهد بود که برای به دست آوردن فضای کافی در فک‌ تان یک یا تعدادی از دندان ‌های ‌تان را بکشید و یا دندانپزشک مجبور نخواهد بود برای به دست آوردن فضا، درز وسط فک بالای شما را با اعمال نیرو‌های سنگین در زمان کوتاه، باز کند تا اندازه قوس دندانی ‌تان بزرگ تر شود.

ارتودنسی دیمون به گونه ‌ای طراحی شده است که شما به آسانی بتوانید اطراف سیم‌ ها و براکت‌ ها تمیز کنید در حالی ‌که در روش ‌های معمول، پلاک ‌های میکروبی اطراف کش ‌ها، براکت ‌ها و سیم ‌های ارتودنسی جمع می‌ شوند و رعایت بهداشت دهان را به ویژه‌ برای کودکان کم‌ سن و سال دشوار خواهند کرد.

بیماران به ارتودنسی دیمون راغب‌ تر هستند

تا کنون یک میلیون نفر در کشو‌های اروپایی و آمریکایی از این سیستم برای مرتب کردن دندان‌ های شان استفاده کرده‌ اند، افزایش اعتماد به نفس، راحتی، درد کمتر و حفظ تناسب ‌های صورت در حین درمان، از مزیت ‌هایی است که استفاده‌ کنندگان از این سیستم برای آن برشمرده‌اند ولی به نظر می ‌رسد بهترین مزیت آن برای بیماران، راحتی تمیز کردن دهان و دستگاه‌ های ارتودنسی در این روش بوده است.

در این روش طول درمان ارتودنسی حدوداً 6 ماه کاهش می ‌یابد و این نیز یکی از امتیازاتی است که مردم به " دیمون " می ‌دهند.

از آن‌ جایی ‌که در این روش نیرو‌های سبک بر دندان ‌ها وارد می ‌شود، اکثر بیماران می‌ گویند که در طول درمان یا مقدار کمی درد و ناراحتی را تجربه کرده‌ اند و یا اصلاً چنین مشکلاتی را احساس نکرده ‌اند.

خیلی از پدر و مادر‌ها دوست ندارند قبل از شروع درمان ارتودنسی تعدادی از دندان‌ های کودک ‌شان برای به دست آوردن فضا،  کشیده شود، در تکنیک‌ دیمون از آن‌ جایی ‌که حرکت دندان‌ ها و تغییرات استخوانی هماهنگ با هم رخ می ‌‌دهند نیازی به کشیدن دندان‌ ها نیست فقط در تعداد کمی از افراد برای حفظ زیبایی نیم ‌رخ در آینده و حفظ تقارن و بالانس اجزای صورت شاید کشیدن دندان لازم شود. بنابراین در این موارد نیز کشیدن دندان برای به دست آوردن فضا در فک انجام نمی ‌گیرد و بلکه فقط برای حفظ زیبایی صورت و لبخند، انجام می‌ شود.

دستگاه ‌هایی مانند " چانه‌ بند " و غیره که بر روی صورت، چانه و یا سر وگردن بچه‌ ها تکیه دارند، در ارتودنسی کودکانبسیار استفاده می ‌شوند که به ویژه برای پسر‌بچه‌ های شیطان خطر‌آفرین است و می‌ تواند موجب پارگی صورت آن ها حین ورزش و بازی شود و یا شاید دختر‌های کوچک نیز آن را دلیلی برای نازیبا کردن چهره خود بدانند، سیستم " دیمون " از این جهت نیز کودکان را رها کرده است چون در صورت استفاده از این سیستم، دیگر نیازی به استفاده از دستگاه‌ های ارتودنسی خارج دهانی نخواهد بود. در ارتودنسی دیمون از سیستم‌ های هوشمندی استفاده می‌ شود که در دمای بدن فعال می‌ شوند. این سیستم‌ های هوشمند نیرو‌هایی در محدوده صحیح و کنترل‌ شده اعمال می ‌کنند.

مراحل انجام درمان ارتودنسی

امروزه وظیفه ارتودنتیست‌ها فقط ردیف کردن دندان‌ها نیست. ایجاد لبخند زیبا، نیازمند توجه به مسائل بسیاری است که یکی از آنها ردیف بودن دندان‌هاست. متخصص ارتودنسی به جای فکر کردن ساده به این که دندان ها را ردیف کند، باید به ایجاد طرح لبخند فکر کند که بتواند اعتماد  به نفس، جذابیت و از همه مهم تر شادی و خوشحالی بیشتری را برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان فراهم کند. متخصص ارتودنسی باید به این مساله اعتقاد داشته باشد که درمان با ارتودنسی، بتواند سودمندی  همیشگی و فرصت های بیشتری برای بیمار فراهم کند. درمان های ارتودنسی همیشه برای ردیف کردن دندان ها و زیبایی نیست. در خیلی موارد انجام دیگرر درمان های دندانپزشکی نیازمند آماده سازی ارتودنسی است. این درمان ها بویژه در افراد میانسال یا مسن تر انجام می شود. مهم ترین مثال در این موارد فضاهای اضافی درر فک، درمان های جایگزینی مثل ایمپلنت و درمان های مرتبط با صدمات است. در این موارد هدف درمان های ارتودنسی براساس نیاز بیمار طراحی می شود.

مراحل انجام روش های درمانی ارتودنسی:

• مشاوره با دندانپزشک

در اولین مرحله پزشک وضعیت بیمار را معاینه کرده و مسائل زیر را مشخص می کند:

نیاز به استفاده از درمان ارتودنسی برای بیمار

نوع درمان ارتودنسی مورد نیاز برای بیمار

تخمین مدت زمان لازم برای دستیابی به نتایج نهایی مورد نظر

• بستن براکت ها

هنگامی که بیمار به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه می کند، ابتدا یک جلسه مشاوره اولیه برای وی انجام می شود که شامل معاینه اولیه، بررسی سابقه مشکلات دندان و نیز مشاهده عکس رادیولوژی تهیه شده از دندان ها و استخوان فک است. هنگامی که بریس ها بر روی دندان قرار گرفت، از رترکتور گونه برای واضح و خشک نگه داشتنن دندان ها در طول درمان استفاده می شود. به این ترتیب ابتدا دندان ها برای اطمینان از اتصال صحیح براکت ها به آنها، صیقل داده شده و سپس با جریان هوا خشک می گردند. در ادامه از یک حالت دهنده مخصوص در سطوح جلوی دندان ها برای مدت ۳۰ ثانیه استفاده می شود تا به این ترتیب دندان ها برای چسباندن براکت ها آماده شوند. سپس حالت دهنده پاک شده و دندان ها خشک می شوند و از چسب مخصوص بر روی دندان ها برای بهبود فرآیند باندینگ استفاده می گردد.

در این زمان، چسب مخصوص دندان پزشکی پشت براکت ها قرار گرفته و براکت ها بر روی محل های از پیش تعیین شده بر روی دندان ها قرار می گیرند. هنگامی که براکت ها در محل مناسب قرار گرفت، چسب اضافی از محل پاک می شود و براکت ها با استفاده از یک پرتو قوی در محل خود محکم می شوند. سپس رترکتور از دهان بیمار خارج شده و سیم های ارتودنسی در محل قرار می گیرند.

کل فرآیند باندینگ براکت ها و قرار دادن سیم های ارتودنسی به حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

• نواربندی

دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک، دندان‌ها را خشک می‌کند و آن‌ها را با اسید سفید کننده‌ مخصوصی، جهت اتصال با سیمان نگهدارند براکت ها آماده می کند. سعی کنید این اسید را روی زبانتان نگه ندارید.

براکت‌ها روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند و خیلی سریع، نور پلاسما با شدت بالا روی سطح براکت تابانده می‌شود تا اتصال صورت گیرد.

سیم قوسی از بین تمام براکت‌ها به نحوی می‌گذرد که به گونه ها فشار وارد نکند. اگر احساس کردید که سیم ارتودنسی دندان درون گونه‌تان فرو می‌رود به دندانپزشک بگویید  تا سیم را کوتاه کند.

کش‌های کوچکی (قطعه‌های مسدود کننده حلقه‌های دایره‌ای شکل) روی براکت‌ها قرار می گیرد تا آن‌ها را روی سیم نگه دارد و حس فشار ایجاد کند. قابل ذکر است در صورت استفاده از براکت‌های دیمون نیازی به استفاده از کش نیست.

• جلسه اصلاحی

بریس را باید هر 4 تا 6 هفته یکبار مجددا تنظیم کرد. در این مراجعه‌ها که زمان کمی طول می کشد، پزشک کش‌های قبلی (قطعه‌های مسدود کننده) و گاهی سیم را نیز درمی‌آورد. ممکن است این کار کمی دردناک باشد که دلیل آن بیش از هر چیز وارد شدن فشار روی دندان‌ها است.

پس از تنظیم، دندان‌ها تا چند ساعت یا چند روز درد خواهد کرد. در طول این مدت، غذای نرم میل کنید. تا زمان مراجعه بعدی، درد دندان‌ها کاملاً از بین رفته است.

• جلسه خارج کردن نواربندی

درآوردن بریس راحت و سریع انجام می‌شود. دندانپزشک هنگامی که زمان درآوردن بریس فرا برسد، قوس پشت بریس‌ها را با سیم‌چین مخصوص می‌برد و به این ترتیب پیوند متصل کننده بین براکت و دندان از بین می‌رود. این حرکت علیرغم صدای بلندش، دردی را به وجود نمی‌آورد.

همه ی براکت‌ها از روی دندان‌ها جدا می‌شوند و لایه‌ای از پلاستیک پیوندی را روی دندان به جا می‌گذارند. سپس دندانپزشک با استفاده از یک وسیله دستی با سرعت بالا پلاستیک را از روی دندان‌ها تمیز کرده و تمام محل‌های برداشتن پلاستیک را با مینا پوشش می‌دهد و در نهایت پولیش می‌کند.

• جلسه ثبت نهایی

در این جلسه از بیمار تصویر و عکس رادیولوژی نهایی گرفته می شود و مدل نهایی دندان های وی پس از درمان ثبت می گردد. در این جلسه همچنین قرارگیری صحیح نگه دارنده ها نیز کنترل می شود. این جلسه در حدود 2 تا 4 هفته پس از جلسه خارج کردن نواربندی انجام می شود و طول مدت آن نیم ساعت است.

مراقبت های پس از ارتودنسی:

 در حدود یک هفته پس از برداشتن بریس های دندان، یک جلسه ملاقات با متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری برای کار گذاشتن پلاک های متحرک برگذار  خواهد شد. به هر حال، گاهی اوقات پلاک های متحرک از قبل ساخته شده و در جلسه برداشتن بریس ها، بر روی دندان ها قرار خواهند گرفت.

پلاک های متحرک ابزارهای ارتودنسی خاص هستند که استفاده از آنها پس از تکمیل درمان برای حفظ نتایج ناشی از درمان ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری لازم و ضروری است. در طول این مرحله از درمان، دندان ها به نسبت بی ثبات هستند و می بایست برای تکمیل موفقیت آمیز درمان با استفاده از این پلاک ها در محل نگه داشتهه شوند.

پلاک های دندان بطور سفارشی برای دهان بیمار ساخته می شوند. در طول شش ماه اول پس از برداشتن بریس های دندان، لازم است که این پلاک ها در طول بیست و چهار ساعت شبانه روز استفاده شوند. اما پس از گذشت این دوره، استفاده از پلاک های متحرک فقط در طول زمان شب انجام می شود، اما با این وجود در این رابطه لازم است به نظر متخصص ارتودنسی در کودکان، بزرگسالان و بارداری و صلاحدید وی توجه شود.

۱۰ سوالی که درباره ارتودنسی می پرسند

۱۰ سوالی که درباره ارتودنسی می پرسند 

 حتما شما هم وقتی دندان هایتان را ارتودنسی کردید، سوال های زیادی درباره زندگی با این سیم ها داشته اید. این نوشته به ۱۰ سوال و جواب رایج درباره همین موضوع می پردازد. 

۱) ارتودنسی طول عمر دندان ها را افزایش می دهد؟ 
 مرتب کردن دندان ها موجب قرار گرفتن آنها در موقعیت مطلوب داخل فک می شود که نتیجه آن پخش متوازن نیرو در تمام جهات و کاهش فشار روی ریشه دندان ها است. از طرف دیگر منظم شدن دندان ها به تمیز کردن آنها نیز کمک خواهد کرد. 

۲) ارتودنسی موجب برطرف کردن مشکلات گوارشی هم می شود؟ 
 در حالت عادی هر دندان بالا با دو دندان پایین در تماس است. چنانچه در بیماری این وضعیت دندان وجود نداشته باشد غذا به خوبی آسیاب نشده و هضم غذا و در نتیجه گوارش آن با مشکل روبه رو می شود. درمان ارتودنسی، باعث ایجاد تماس های مناسب و در نتیجه افزایش تاثیر جویدن خواهد شد. 

۳) ارتودنسی باعث درمان مشکلات عضلانی هم می شود؟ 
 افرادی که بیشتر فعالیت خود را با دست راست انجام می دهند عضلات قوی تر با حجم بزرگ تر نسبت به دست چپ دارند اما چون دست ها زیر لباس قرار می گیرند تاثیر زیاد و قابل توجهی در بیننده به وجود نمی آورند. حال اگر شخصی به دلایل مختلف مانند عادت کردن یا کوچک بودن فک و... با دندان های یک طرف غذا بخورد، به مرور زمان عضلات یک طرف از طرف دیگر بزرگ تر و صورت وی نامتقارن می شود و چون در برخوردهای اجتماعی صورت اولین قسمتی است که مورد توجه قرار می گیرد، باید حتما نسبت به رفع این مشکل اقدام کرد. البته مشکلات عضلانی زیادی در سیستم جونده شناخته شده اند که با روش های ارتودنسی قابل درمان هستند. 

۴) سن مناسب ارتودنسی چه سنی است؟ 
درمان ارتودنسی را می توان از اواخر ۳۳ سالگی تا زمانی که دندان ها وجود دارند، انجام داد. در سنین پایین و دوره دندان های شیری معمولا برای رفع عادات مضر مانند مکیدن انگشت یا پستانک از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. پس از آن از حدود ۶ سالگی یعنی زمانی که اولین دندان دائمی (دندان آسیا) رویش پیدا کرد. تغییرات اسکلتال در محدوده سنی خاصی امکان پذیر است و معمولا ارتودنتیست پس از حذف عامل به وجودآورنده نسبت به تغییرات ابعاد فکی در جهت های مختلف اقدام می کند. تا حدود سنین ۱۲ تا ۱۵ سالگی می توان تغییرات اسکلتال و عضلانی مانند بزرگ کردن فک را در بیماران انجام داد.
بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت، حدود ۱۲ سالگی است. پس از ۱۲۲ سالگی با افزایش سن بیمار درمان ها باید محافظه کارانه تر انجام شوند. معمولا پس از ۳۰ سالگی اندکی تحلیل استخوان در فک روی می دهد و ارتودنتیست باید نسبت به نحوه درمان، انتخاب نوع درمان و وجود محدودیت ها به بیمار اطلاعات کامل را بدهد. 

۵) پلاک های متحرک و سیم ارتودنسی چه فرقی با هم دارند؟ 
 دستگاه متحرک حین درمان توسط بیمار قابل خارج شدن و جای گذاری است اما نوع ثابت را فقط ارتودنتیست می تواند جای گذاری کند و در پایان درمان از دهان خارج کند. 

۶) نحوه عملکرد دستگاه های ارتودنسی چگونه است؟ 
 دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو روی دندان موجب جابه جایی آنها می شوند. این نیروها در حد نیروهای بیولوژیک هستند و دندان پزشک با اطلاع کامل از میزان آنها و محاسبه با روش های خاص درمانی اقدام به اعمال آنها می کند. پس از هر جلسه درمانی درد اندکی به وجود می آید که علت آن فعال سازی دستگاه توسط دندان پزشک است. 
معمولا این درد ۳ تا ۵۵ روز به طول می انجامد و تا فعال سازی بعدی از بین می رود. برای رفع این درد می توان مسکن مصرف کرد. استفاده کوتاه مدت از داروهای ضدالتهاب هیچ گونه مغایرتی با درمان های ارتودنسی ندارد (استفاده بلند مدت از داروهای مسکن توصیه نمی شود). 

۷) آیا درمان ارتودنسی نیاز به آماده سازی قبلی بیماران دارد؟ 
 درمان صحیح ارتودنسی نیاز به نظم خاص و آماده سازی بیماران دارد. این آماده سازی شامل جرم گیری، ترمیم پوسیدگی ها، کشیدن دندان ها (در صورت نیاز) و آموزش بهداشت است. شرط اصلی درمان ارتودنسی موفق، همکاری بیمار و عمل به توصیه های دندان پزشک است. چون درمان ارتودنسی در مدت زمان نسبتا طولانی انجام می گیرد بنابراین علاقه و اشتیاق بیمار در به دست آوردن نتیجه ای خوب، تاثیرگذار است. 

۸) وظیفه بیماران حین درمان ارتودنسی چیست و آیا نیاز به رژیم غذایی خاصی است؟ 
 دستگاه های ارتودنسی حساس و آسیب پذیر هستند، پس بیماران باید در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشند. از طرف دیگر برای جابه جایی یک دندان، ماه ها زمان لازم است. متاسفانه در صورت آسیب دیدگی دستگاه ها در برخی موارد نتیجه چند ماه زحمت در عرض چند روز یا چند هفته از بین می رود. بنابراین باید در تمام طول مدت درمان از خوردن غذاهای سخت و چسبناک مانند گز، سوهان و نظیر آن خودداری و به جای گاز زدن میوه ها آن را به تکه های کوچک تقسیم و از چنگال استفاده کرد. 

۹) آیا برای تمیز کردن دندان ها حین درمان ارتودنسی دستورالعمل خاصی وجود دارد؟ 
 معمولا پس از جای گذاری دستگاه های ارتودنسی به علت افزایش گیر غذایی، میزان باکتری و پلاک در محیط دهان افزایش می یابد و درنتیجه امکان پوسیدگی دندان ها زیاد می شود. بنابراین بیمار باید پس از هر وعده غذا دندان ها و دستگاه ها را به دقت تمیز کند. برای این کار می توان از مسواک معمولی یا مسواک مخصوص ارتودنسی که باعث سهولت در تمیز کردن دندان ها می شود، بدون ضربه زدن، استفاده کرد و بهتر است قبل از خواب از دهان شویه فلوراید دار نیز استفاده شود. 

۱۰) تا چه اندازه امکان برگشت درمان های ارتودنسی وجود دارد و چه عواملی در آن دخالت دارند؟ 
 پس از اتمام یک دوره درمانی از وسایل و دستورالعمل های خاصی برای حفظ نتیجه درمان استفاده می شود. متاسفانه برخی از بیماران پس از مشاهده نتیجه مطلوب به این دستورالعمل ها توجه کافی نمی کنند و سهل انگاری آنها باعث جابه جایی ناخواسته دندان ها می شود که میزان این جابه جایی متغیر است. در اینجا دوباره به اهمیت همکاری بیمار با دندان پزشک پی می بریم. نکته دیگر اینکه بدن انسان در برابر تغییرات ناگهانی واکنش های نامطلوبی نشان می دهد. بنابراین، بهتر است درمان های ارتودنسی به صورت آهسته و پیوسته انجام گیرند. عجله عامل شکست بسیاری از درمان های ارتودنسی است.